Do każdego pieca gazowego bądź kotła na olej istnieje możliwość podłączenia termostatu pokojowego. Steruje on pracą palnika zamiast termostatu, który zamontowany jest w kotle. Termostat zamontowany w kotle utrzymuje stałą temperaturę wody w instalacji nie reagując na wszelkie zmiany temperatury w ogrzewanych pokojach.
Termostat pokojowy jest w stanie włączyć oraz wyłączyć palnik kotła i pompę obiegową gdy temperatura znajdzie się poza wartościami ustawionymi na termostacie. Zatem posiadając termostat nie musimy ręcznie regulować temperatury kotła – zrobi to za nas termostat.
Woda w instalacji ze względu na ograniczenie strat energii nie jest podgrzewana cały czas, jedynie utrzymywana jest temperatura przy której jest możliwe utrzymywanie odpowiedniej temperatury w pomieszczeniach.
Najprostszy termostat ma wbudowany bimetal, który po przekroczeniu nastawionej temperatury wyłącza obwód elektryczny, w ten sposób wyłączając kocioł. Bardziej zaawansowane termostaty są regulowane elektronicznie – sterują kotłami wyposażonymi w palniki z płynną zmianą mocy. Regulacja nie odbywa się już na zasadzie wyłączenia oraz włączenia palnika a poprzez dostosowywanie mocy w sposób ciągły, ze względu na zapotrzebowanie w danym czasie.
Zamiast termostatu pokojowego istnieje możliwość stosowania regulacji pogodowej, po podłączeniu odpowiedniego regulatora praca kotła będzie uzależniona od zmian temperatury na zewnątrz według regulatora programu – tak zwanej krzywej grzewczej, którą termostat ma zapisaną w pamięci.